Ekin-Sanat

Manisa'da Covid-19 vakalarının arttığı Vestel fabrikasında işyeri hekimi olarak görev yapan bir aile hekiminin işine son verildi. Fabrikayı Manisa Valiliği'nin denetlemeye başladı.

Vestel başta olmak üzere, Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) artan Covid-19 vakalarına ilişkin bilgi veren Manisa Tabip Odası Başkanı Dr. Şahut Duran, Vestel’de işyeri hekimi olarak görev yapan bir aile hekiminin işine "işyerine ait bilgileri sızdırmak" iddiasıyla son verildiğini ve sürecin yargıya taşındığını aktardı.

Covid-19 vaka sayısının 1 Haziran’da başlayan normalleşme sürecinden itibaren arttığı, sürecin medyaya yansıması ve gelen tepkiler üzerine Manisa Valiliği’nin Vestel fabrikasını doğrudan denetlemeye başladığı belirtildi.

Türk Tabipleri Birliği (TTB) de konuya ilişkin incelemelerde bulunmak için Manisa’ya gitti ve duruma ilişkin bir rapor hazırladı.

"İşçiler Hiçbir Taramadan Geçirilmedi"

OSB’nin tamamında Covid-19 vaka sayılarının arttığını söyleyen Dr. Şahut Duran, daha önce de bu tip artışlar nedeniyle birkaç fabrikada üretime ara verildiğini belirterek, “Biz pandemi sürecinin başından beri sayıların açıklanması, hastalığın yoğun olduğu bölgelerin daha güçlü bir şekilde karantinaya alınması, sürecin iyi yönetilmesi ve şeffaflık çağrılarında bulunuyorduk. 1 Haziran’dan sonra, valilik il koordinasyon toplantılarında fabrikalarda filyasyon çalışmalarına daha da dikkat çekmeye çalıştık” dedi.

“Sadece Ateş Ölçümü Yapılıyor, Bant Usulü Çalışma Var”

Ancak normalleşme sürecinden sonra her alandaki denetimler yumuşadığını, pandemi nedeniyle azaltılan işçi sayısı arttırıldığını, çok hızlı bir işçi alımı gerçekleştiğini ve bu hiçbir tarama yapılmadan sadece fabrika girişinde ateş ölçülerek yapıldığını aktaran Duran,

“Bu hastalıkta hep söylediğimiz gibi ateş olmayabiliyor, taşıyıcılar yani hastalığı sessiz şekilde geçiren işçiler de oluyor. Yayılma da daha hızlı oluyor. Çünkü fabrika içinde ne kadar önlem alırsanız alın bazı fabrikalarda temas söz konusu. Bant usulü çalışma var ve herkes ona bir şekilde dokunuyor. Eldiven kullanılıyor fakat burada ihmaller söz konusu olmuş” aktarımında bulundu.

“Ölümler Var, Rakamlar Çelişkili”

1 Haziran’dan sonra hastaneye başvuranların çalıştığı yerleri söylemelerinden hem de işçilerin kendi seslerini duyurmak için oluşturdukları platformlardan Manisa Tabip Odası’na ulaşılması aracılığıyla, sayının artmaya başladığını öğrendiklerini aktaran Duran, “Ölümler oldu ve bu sayılar yönetim ve çalışanlar tarafından farklı rakamlarla açıklandı. Bu çelişkili açıklamalar oradaki durumu daha da belirsizleştirdi” dedi.

“Hastaların Başka Yerere Mi Yönlendirildi?”

“Vestel’in kendi açıkladığı kadarıyla 19 bin çalışanı var ve bu sayı, buradaki OSB’nin 3’te 1’i civarına denk geliyor. Sürecin medyaya yansımasıyla tepkiler çoğalınca önlemlerin arttırıldığı yönünde çalışanların aktarımı var. Fakat Manisa’da boş yoğun bakım yatakları olmasına rağmen bazı vakaların sayıyı gizlemek için başka şehirlere gönderildiği iddiaları da var” diyen Duran,

Şu an içeride ne olduğunu bilmediklerini, ama valiliğin doğrudan müdahale ederek işleyişi takip ettiğini, fabrikalar daha defansif bir tutum sergiledikleri için bilgi akışının da da pek sağlıklı işlemediğini belirtti.

“8 İşçi Yaşamını Yitirdi, 1000 Civarında Hasta Var”

Vestel’de Covid-19 vakalarının artmasının ardından bölgeye giden TTB heyetinin raporunda da, şikayeti olan işçilerin hastaneye başvurmasının bir hafta engellendiği, daha sonra ise bu işçilerin Covid-19 testlerinin pozitif çıktığı belirtildi.

Raporda alınan önlemlerin yetersizliğine dikkat çekilirken, Vestel’de 12 saatlik 2 vardiya şeklinde çalışıldığı, diğer fabrikalarda ise 3’lü vardiya sistemi bulunduğu açıklandı. Ayrıca vestel fabrikalarında, 8 işçinin hayatını kaybettiği 1000 civarında Covid-19 hastası olduğu da aktarıldı.

“Bir vardiyada bazı fabrikalarda 100-200 işçi çalışırken, Vestel’de bir vardiyada 1500 işçi olabilmektedir. Servislerin yüzde 60’ı ise, İzmir’den gelmektedir” denilen raporda, sendika temsilcilerinin, Organize Sanayi Bölgesinde işverenlerin işçi sağlığı ve güvenliğine yeteri kadar önem vermediği dile getirildi.

2 İşçiye 1 Dolap, Haftada 5 Maske!

Soyunma odasında bir dolapta iki işçinin soyunup giyindiği belirtilirken, fiziksel mesafenin ortadan kalktığı, işçilerin, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarına ulaşmasında sıkıntılar yaşandığı ve bazı yerlerde haftada 5 maske verildiği ifade edildi.

Vestel’de testi pozitif çıkan işçilerin temas ettiği diğer kişilerin tespit edilemediği belirtilen raporda yer alan diğer bilgiler ise şöyle:

* 1 Haziran öncesi servislere binişlerde gruplar arasında, 15’er dakika zaman varken, daha sonra bu uygulama kaldırıldı, servislere binişlerde yığılmalar olmaya başladığı tespit edildi.

* İşçilere ayda iki adet bez maske verildiği, bez maskelerin de üst tarafında tel çubuk olmadığı için, burnun sürekli açıkta kaldığı bildirildi. Şikayetleri olan işçilerin ise, 1 hafta boyunca hastaneye başvurması engellendiği ve daha sonra Covid-19 testi pozitif çıktığı belirtildi.

“Çalışma Durmazsa Salgın Kontrol Altına Alınamayacak”

* Kritik olan alanların dışındaki alanlar bir süreliğine durdurulmadığı sürece salgının kontrol altına alınması mümkün olmayacaktır. Ayrıca, pandeminin kontrol altına alındığı yönünde yapılan propaganda, tüm toplumu olduğu gibi işçileri de etkileyerek; maske takılması, fiziksel mesafe-fiziksel temasın engellenmesi ve hijyen konusundaki duyarlılıklarını azaltmaktadır.

* Manisa OSB ve Vestel’de Covid-19 salgınını tetikleyen faktörler, bir yandan alınması gereken tedbirlerde meydana gelen eksiklikler üzerinden değerlendirilmesi gerekirken, diğer yandan üretim sürecinin kendisinin, enfeksiyonun bulaşması için uygun bir ortam hazırlaması üzerinden değerlendirilmelidir.

Raporda TTB Heyetinin Önerileri

* 12 saate çıkarılan vardiyalar, 6 saate düşürülmeli,

* Aynı vardiyada çalışan işçi sayısı azaltılmalı,

* Soyunma dolaplarındaki sıkışıklığı önleyecek tedbirler alınarak, işçilerin topluca soyunma odalarına girmesi önlenmeli,

* Dışarıdan içeriye, virüs taşınmasını engellemek için iş kıyafetleri, sadece işyerinde giyilmeli,

* Sadece idari bölüm alanları değil, tüm fabrikada ortak kullanılan alanlar, ekipmanlar, kapı kolları, merdiven tutacakları gibi bölümler etkin ve uygun şekilde dezenfekte edilerek bulaşmanın önlenmesi için tedbirler alınmalı,

* Yemekhanelerde, işçiler masalara tek tek oturtulmalı veya masa yeterli büyüklükte ise araya seperatörler koyarak fiziksel mesafe sağlanmalı,

* Eğitimler devam etmeli, yüz yüze eğitimlerin yapılamadığı durumlarda da çeşitli görseller ve talimatlar kullanılarak, Covid-19’a karşı tedbirler konusunda duyarlılığın devamı sağlanmalı.

İşçilerinAktarımlarına Göre Vestel’de Çalışma Ortamı

* İşçiler üretim bandında dip dibe çalışıyorlar. Bu koşullarda salgın fabrikada hızla yayılıyor.

* Bir işçi hasta olduğunda semptom göstermedikçe temasta olduğu işçilere test yapılmıyor, bu işçiler karantinaya alınmıyor.

* Bantlarda yan yana çalışan işçilerden biri hasta olduğunda yerine yeni işçi gelerek üretim devam ediyor.

* İnsan hayatının önceliği gereği üretimin azaltılması, hatta durdurulması bir yana üretim sürekli olarak artırılıyor.

* Buna paralel olarak işçi sayısı da mesailer de artıyor ve risk büyüyor.

* Salgına önlem almak yerine salgını fırsata çeviren işveren üretim sırasında yan yana çalışan işçilerin dinlenme molalarını kaldırıyor.

* Maskeler ve hatta kumanyalar bile yetersiz.